W trosce o życie i zdrowie pracowników oraz podróżujących apeluję o przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących zarówno czasu pracy, jak i przepisów dotyczących czasu jazdy, odpoczynków i przerw. Przypominam, że to na pracodawcy spoczywa obowiązek zaplanowania czasu pracy kierowcy autokaru, a co za tym idzie zapewnienie bezpieczeństwa podróżujących z nim osób, z uwzględnieniem niżej wymienionych zasad.
Pracodawco, w przypadku podróży autokarem na terenie naszego kraju, pamiętaj przede wszystkim o podstawowych zasadach wynikających z rozporządzenia (WE) 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85, a to m.in.:
• przestrzeganie limitu czasu jazdy:
- dziennego, który nie może przekroczyć 9 godzin, a nie częściej niż dwa razy w tygodniu dzienny czas prowadzenia pojazdu może zostać przedłużony do 10 godzin,
- tygodniowego, który nie może przekroczyć 56 godzin,
- dwutygodniowego, który nie może przekroczyć 90 godzin.
• zapewnienie wymaganej przerwy przy prowadzeniu pojazdu przez okres dłuższy niż 4,5 godziny - kierowcy przysługuje ciągła przerwa trwająca co najmniej 45 minut po 4,5 godzinach prowadzenia pojazdu, chyba że kierowca rozpoczyna okres odpoczynku. Przerwę tą może zastąpić przerwa o długości co najmniej 15 minut, po której nastąpi przerwa co najmniej 30 minut, rozłożone w czasie w taki sposób, aby zachować zgodność z przepisami.
• zapewnienie odpowiednich odpoczynków:
> odpoczynku dziennego:
- regularnego, trwającego nieprzerwanie co najmniej 11 godzin. Odpoczynek ten może być alternatywnie wykorzystany w dwóch częściach, z których pierwsza musi nieprzerwanie trwać co najmniej 3 godziny, a druga co najmniej 9 godzin,
- skróconego, trwającego co najmniej 9 godzin, ale krócej niż 11 godzin, nie częściej niż trzy razy pomiędzy odpoczynkami tygodniowymi,
- w przypadku załogi kilkuosobowej, w każdym 30-godzinnym okresie, od zakończenia dobowego lub tygodniowego odpoczynku, kierowca musi skorzystać z kolejnego dziennego okresu odpoczynku, trwającego co najmniej 9 godzin.
> odpoczynku tygodniowego:
- regularnego, trwającego co najmniej 45 godzin,
- skróconego, trwającego minimum 24 godziny.
Planując czas pracy kierowcy należy również pamiętać o zasadzie, iż tygodniowy okres odpoczynku rozpoczyna się nie później niż po zakończeniu sześciu okresów 24 godzinnych licząc od końca poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku.
Odpoczynek wykorzystywany jako rekompensata za skrócony tygodniowy okres odpoczynku wykorzystuje się łącznie z innym okresem odpoczynku trwającym co najmniej dziewięć godzin. Należy pamiętać o zasadzie, iż tygodniowy okres odpoczynku, który przypada na dwa tygodnie można zaliczyć do dowolnego z nich, ale nie obu.
Pracodawco, pamiętaj ponadto o zasadach wynikających z ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1473), w szczególności dotyczących:
• limitacji czasu pracy:
- w przypadku gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin między dwoma kolejnymi okresami dziennego odpoczynku albo dziennego i tygodniowego okresu odpoczynku, a pora nocna to w tym przypadku okres czterech godzin pomiędzy godziną 00:00 i godziną 07:00. Powyższa pora nocna powinna być w sposób jednoznaczny określona w wewnątrzzakładowych przepisach prawa pracy.
• przestrzegania dopuszczalnego limitu tygodniowego czasu pracy kierowcy, przeciętnie 48 godzin łącznie z nadgodzinami w przyjętym okresie rozliczeniowym.
• przestrzegania maksymalnego 60-godzinnego tygodniowego wymiaru czasu pracy.
• przerw na odpoczynek w czasie pracy wynoszących odpowiednio:
- po sześciu kolejnych godzinach pracy w wymiarze nie krótszym niż 30 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin,
- w wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin.
Co istotne, powyższe przerwy mogą być dzielone na okresy krótsze trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie 6-godzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie. W takim przypadku przerwy te ulegają skróceniu o przerwę trwającą 15 minut, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin.
Szanowni Państwo, w trosce o zdrowie i życie pracowników, ich rodzin, a także najmłodszych życzę spokojnego i bezpiecznego okresu wakacji.
Okręgowy Inspektor Pracy
w Katowicach
Piotr Kalbron
Katowice, czerwiec 2023 r.