Szanowni Państwo.
W związku z rozpoczęciem ferii zimowych oraz wzmożonym ruchem turystycznym dzieci i młodzieży, odbywającym się głównie transportem zbiorowym, zwracam się do Pracodawców z województwa śląskiego o zapewnienie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży podczas feryjnych podróży autokarem. W szczególności apeluję o przestrzeganie obowiązujących przepisów dotyczących zarówno czasu pracy, czasu jazdy, odpoczynków i przerw.
Jako Okręgowy Inspektor Pracy podkreślam, że to na Pracodawcy spoczywa obowiązek zaplanowania czasu pracy kierowcy autokaru, a w konsekwencji zapewnienie bezpieczeństwa podróżujących z nim osób, z uwzględnieniem obowiązujących zasad.
W przypadku podróży autokarem na terenie naszego kraju należy przede wszystkim pamiętać o podstawowych zasadach wynikających z rozporządzenia (WE) 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85, a to m. in.:
- przestrzeganie limitu czasu jazdy:
- dziennego, który nie może przekroczyć 9 godzin, a nie częściej niż dwa razy
w tygodniu dzienny czas prowadzenia pojazdu może zostać przedłużony
do 10 godzin; - tygodniowego, który nie może przekroczyć 56 godzin;
- dwutygodniowego, który nie może przekroczyć 90 godzin.
- zapewnienie wymaganej przerwy przy prowadzeniu pojazdu przez okres dłuższy niż 4,5 godziny: kierowcy przysługuje ciągła przerwa trwająca co najmniej 45 minut po 4,5 godzinach prowadzenia pojazdu, chyba że kierowca rozpoczyna okres odpoczynku. Przerwę tę może zastąpić przerwą o długości co najmniej 15 minut, po której nastąpi przerwa co najmniej 30 minut, rozłożone w czasie w taki sposób, aby zachować zgodność z przepisami.
- zapewnienie odpowiednich odpoczynków:
- odpoczynku dziennego:
- regularnego, trwającego nieprzerwanie co najmniej 11 godzin. Odpoczynek ten może być alternatywnie wykorzystany w dwóch częściach, z których pierwsza musi nieprzerwanie trwać co najmniej 3 godziny, a druga co najmniej 9 godzin;
- skróconego, trwającego co najmniej 9 godzin, ale krócej niż 11 godzin,nie częściej niż trzy razy pomiędzy dwoma odpoczynkami tygodniowymi;
- w przypadku załogi kilkuosobowej, w każdym 30-godzinnym okresie, od zakończenia dobowego lub tygodniowego odpoczynku kierowca musi skorzystać z kolejnego dziennego okresu odpoczynku trwającego co najmniej 9 godzin.
- odpoczynku tygodniowego:
- regularnego, trwającego co najmniej 45 godzin,
- skróconego, trwającego minimum 24 godziny.
Ponadto, planując czas pracy kierowcy należy również uwzględnić zasadę, zgodnie z którą w ciągu dwóch kolejnych tygodni kierowca wykorzystuje co najmniej 2 regularne tygodniowe okresy odpoczynku, tj. odpoczynek trwający co najmniej 45 godzin lub jeden regularny tygodniowy okres odpoczynku oraz jeden skrócony tygodniowy okres odpoczynku trwający co najmniej 24 godziny. Skrócenie to należy jednak skompensować równoważnym odpoczynkiem wykorzystanym jednorazowo przed końcem trzeciego tygodnia następującego po danym tygodniu. Tygodniowy okres odpoczynku rozpoczyna się nie później niż po zakończeniu sześciu okresów 24-godzinnych, licząc od końca poprzedniego tygodniowego okresu odpoczynku. Odpoczynek wykorzystywany jako rekompensata za skrócony tygodniowy okres odpoczynku wykorzystuje się łącznie z innym okresem odpoczynku trwającym co najmniej dziewięć godzin.
Jednocześnie przypominam wszystkim Pracodawcom o zasadach wynikających z ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1412.), a w szczególności dotyczących:
- limitacji czasu pracy:
- w przypadku, gdy praca jest wykonywana w porze nocnej, czas pracy kierowcy nie może przekraczać 10 godzin między dwoma kolejnymi okresami dziennego odpoczynku albo dziennego i tygodniowego okresu odpoczynku, a pora nocna
to w tym przypadku okres czterech godzin pomiędzy godziną 00:00 i godziną 07:00. Powyższa pora nocna powinna być w sposób jednoznaczny określona w wewnątrzzakładowych przepisach prawa pracy;
- przerw na odpoczynek w czasie pracy wynoszących odpowiednio:
- po sześciu kolejnych godzinach pracy w wymiarze nie krótszym niż 30 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy nie przekracza 9 godzin; oraz
- w wymiarze nie krótszym niż 45 minut, w przypadku gdy liczba godzin pracy wynosi więcej niż 9 godzin.
Co ważne, wyżej wymienione przerwy mogą być także dzielone na okresy krótsze trwające co najmniej 15 minut każdy, wykorzystywane w trakcie 6-godzinnego czasu pracy lub bezpośrednio po tym okresie. W takim przypadku, przerwy te ulegają skróceniu o przerwę trwającą 15 minut, którą pracodawca jest obowiązany wprowadzić, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy kierowcy wynosi co najmniej 6 godzin.
Apeluję raz jeszcze o odpowiedzialne podejście do przestrzegania obowiązujących przepisów. Jednocześnie życzę bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych.
Okręgowy Inspektor Pracy
Piotr Kalbron
Katowice, styczeń 2024 r.