23 lutego obchodzimy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Częstym powodem jej występowania jest stres odczuwany w miejscu pracy, dlatego przy tej okazji publikujemy artykuł "Dekalog antystresowy – kilka porad związanych ze stresem w pracy".
Stres to mechanizm towarzyszący człowiekowi od tysięcy lat i jest nieodłączną częścią naszego życia, zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Na stres w pracy narażeni są wszyscy pracownicy niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy, rodzaju umowy o pracę czy pełnionego stanowiska.
Stres to reakcja, która ma przygotować nas do poradzenia sobie z wyzwaniami pojawiającymi się w środowisku pracy. Obecnie są to głównie wysokie wymagania, presja czasu, przeciążenia pracą, a także zaburzone relacje interpersonalne.
Stres jest jednym z trudniejszych czynników do kontroli ze względu na brak obiektywnych wskaźników narażenia na tego rodzaju zagrożenie w pracy, inaczej niż jest to w przypadku czynników fizycznych lub chemicznych. Ponadto stres i jego oddziaływanie na pracowników jest zależne od indywidualnych predyspozycji, cech osobowościowych, posiadanych kompetencji i doświadczenia zawodowego czy nawet samego nastawienia do pracy. Dlatego konieczna jest zmiana postaw pracowników i pracodawców w stosunku do tego zjawiska oraz wprowadzenie narzędzi indywidualnego i organizacyjnego zarządzania stresem.
Ta sama sytuacja, wydarzenie czy powierzone zadanie dla jednej osoby może być powodem silnego stresu, a dla innej nie będzie miała większego znaczenia i nie wywoła żadnej reakcji stresowej. Różnice wynikają z przekonania, w jakim stopniu możemy poradzić sobie z danym wydarzeniem. Wynika to w głównej mierze z naszych indywidualnych predyspozycji. Jeżeli postrzegamy sytuację jako nieskomplikowaną, przechodzimy od razu do działania i nie odczuwamy stresu. Natomiast jeśli oceniamy sytuację jako trudną, przerastającą nasze możliwości, wówczas odczuwamy silny stres i ciężej nam podjąć działania.
Informacja od szefa – „proszę przyjść do mojego gabinetu za 5 minut” – sama w sobie jest neutralna, niezwiązana ze stresem. Jednak pracownik, który ją usłyszał, może nadać jej różne znaczenia.
- Czy zrobiłem coś źle? Czy popełniłem jakieś błędy w pracy? Na pewno czeka mnie nieprzyjemna rozmowa.
Ale możliwa jest także inna interpretacja słów przełożonego.
- Jeszcze nie wiem, o co chodzi, ale chętnie porozmawiam z szefem. Jeśli otrzymam nowe zadania do wykonania, to przygotuję się na miarę moich możliwości do ich realizacji. Być może to miłe spotkanie, otrzymam awans, pochwałę, dodatkową nagrodę za wykonaną pracę.
To, czy przeżywany stres ma charakter pozytywny, czy też negatywny, zależy od tego, w jaki sposób oceniamy daną sytuację.
Gdy otrzymujemy zadania dostosowane do naszych możliwości i potrafimy sobie z nimi poradzić, pozytywny stres daje nam energię do skutecznego działania. Nowe zadania postrzegamy jako wyzwania! Zyskujemy nowe doświadczenia, zwiększa się nasza wiedza i umiejętności zawodowe, a tym samym zdolność do radzenia sobie w przyszłych, stresujących sytuacjach. Wykonywana praca staje się źródłem sukcesu i zadowolenia.
Jeżeli otrzymujemy zadania, które nas przerastają, boimy się niepowodzenia, nie odczuwamy wsparcia w przełożonych i współpracownikach, wtedy pojawia się stres negatywny, który dezorganizuje naszą pracę. Stres pojawia się wtedy często i trwa długo. Z upływem czasu ulegamy fizycznemu i psychicznemu wyczerpaniu. Odczuwamy zmęczenie, poirytowanie, złość, doświadczamy dolegliwości bólowych. W konsekwencji pojawia się zniechęcenie, brak nadziei na zmiany, bezradność i smutek. Tracimy zaufanie do siebie, do przełożonych i współpracowników, odczuwamy niechęć do działania i jakichkolwiek zmian. Pojawia się poczucie wypalenia zawodowego lub przewlekłego zmęczenia. To najgorszy, lecz coraz częściej występujący scenariusz.
Z punktu widzenia pracownika każda sytuacja może być źródłem stresu. Z niniejszego artykułu dowiedzieliśmy się, że to, w jaki sposób dana sytuacja będzie oddziaływać na pracownika, zależy od jego osobowości, doświadczenia, kompetencji, nastawienia. Co ważne, reakcja na daną sytuację może ulegać zmianie m.in. ze względu na nabywane doświadczenie.
Poniżej prezentujemy dekalog antystresowy i kilka wskazówek jak przeciwdziałać stresowi
w pracy i ustrzec się przed przedstawionym wyżej scenariuszem.
Materiał opracowany na podstawie wydawnictwa GIP „Sposoby na stres” – poradnik dla pracownika autorstwa Joanny Konczanin, Warszawa 2016.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej – zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej www.streswpracy.pl
Publikujemy:
- najważniejsze informacje dotyczące stresu, porady, jak radzić sobie ze stresem,
- broszury i materiały multimedialne,
- przykłady dobrych praktyk zapobiegających nadmiernemu stresowi w pracy,
- ocenę ryzyka zawodowego w zakresie czynników psychospołecznych,
- test z rozwiązaniami,
- informacje o kampanii Państwowej Inspekcji Pracy.
Zapraszamy także pracodawców do wzięcia udziału w programie prewencyjnym Państwowej Inspekcji Pracy „Przeciwdziałanie negatywnym skutkom stresu w miejscu pracy”.
Więcej informacji udzieli koordynator programu w Okręgowym Inspektoracie Pracy w Katowicach – Wioletta Natkaniec – główny specjalista w Sekcji Prewencji i Promocji.
(32) 60-41-109